Spreekwoorden deel 1: Liegen als een advocaat*)

Het lijkt onwerkelijk en zo geplukt te zijn uit een boek van John Grisham: een President van een Rechtbank die lijkt aan te dringen op het vertrek van een advocaat wordt nu zelf onderwerp van een strafrechtelijk onderzoek:

De Hoge Raad heeft, na een verzoek van de hoofdofficier van justitie in Limburg, besloten dat het parket in Rotterdam moet onderzoeken of Bijker zich schuldig heeft gemaakt aan een strafbaar feit. Dat schrijft NRC. Volgens de krant zou Bijker de Maastrichtse advocaat Richard Wagemans onder druk hebben gezet om de advocatuur te verlaten.”

Nu lijkt me dat onderzoek – of ben ik te cynisch? – vooral bedoeld om aan te tonen dat er niets aan de hand is. Wie het boek van oud-rechter Ron Jue, Onrecht in de Rechtsbescherming waarin hij terugkijkt op 25 jaar als bestuursrechter over de – te volgzame – rol van de rechters in de Toeslagenaffaire en meer algemeen in het bestuursrecht heeft gelezen, zal vooral hopen dat er duidelijkheid komt.

Op blz. 95 wordt door Ron Jue beschreven hoe vanuit een hogere rechterlijke instantie getracht werd een dwarsliggende rechter op andere gedachten te krijgen:

In Almelo had ik een collega die in een bepaald soort vreemdelingenzaak steevast inging tegen een vaste lijn van de Afdeling bestuursrechtspraak. Een Rotterdammer avant la lettre dus. Hij vond die lijn onrechtvaardig en weigerde zich te voegen. Telkens weer werden zijn uitspraken door de Afdeling vernietigd. Het deerde hem niet, hij trok zich het lot van de vreemdeling in die zaken aan. De president van de rechtbank Almelo ontving op een dag een ‘amice-briefje’ van de voorzitter van de Afdeling bestuursrechtspraak waarin hij deze kwestie onder de aandacht van de president bracht. Er ging een ‘amice-briefje’ retour waarin de president aangaf niets te kunnen uitrichten. De enig juiste reactie. Een rechter is onafhankelijk en autonoom in zijn oordelen. Alleen een oordeel in hoger beroep kan zijn beslissing overrulen
en niet een ‘amice-briefje’. Rechtbankrechters, toon meer Rotterdamse lef en wees minder doorsnee volgzaam.

Dit zegt iets over hoe met kritische professionals wordt omgegaan en een dergelijk amice-briefje van de voorzitter van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State is zeker niet bedoeld om enkel in je poëziealbum te plakken.

Een liegende advocaat – als partij in een procedure – zou niet fraai zijn, maar nog minder fraai lijkt me een magistraat die, terwijl dat liegen als partij niet vaststaat, dat gebruikt om een advocaat in zijn professionele hoedanigheid van advocaat eruit de bonjouren.

Voor wat geldt voor een advocaat als advocaat: Het is advocaten niet toegestaan om te liegen in een civiele procedure. Niet alleen is dit in strijd met de Gedragsregels advocatuur, ook kan de advocaat zijn cliënt daarmee in diskrediet brengen bij de rechter. In een civiele procedure moeten partijen hun verhaal volledig en naar waarheid vertellen. Het is een advocaat wel toegestaan om de feiten in het voordeel van zijn cliënt te presenteren. Goede advocaten weten hoe zij, binnen deze vrijheid, op een gepaste wijze hun wederpartij in een slecht daglicht kunnen stellen en daarmee de rechter te overtuigen (https://wetenschap.infonu.nl/recht-en-wet/199633-mogen-advocaten-liegen-tegen-de-civiele-rechter.html)

Een liegende partij in een procedure kun je daarop aanspreken en een liegende advocaat in zijn rol van advocaat ook, maar hou het wel zuiver wil je niet de verdenking op je laden dat je gewoon van een lastige professional af wil.

*) Spreekwoorden en gezegden met ‘liegen-als-een-advocaat’ (ensie.nl)

(c) dolf gregoire 2023.2

Waarom je soms niet op een foto wil staan…

Op 20 oktober jl. organiseerde de Gemeente Sittard-Geleen een bijeenkomst waar allerlei organisaties die zich bezig houden met armoedebestrijding en kansen(on)gelijkheid aanwezig waren.

Als kers op de taart had men zelfs de Nationale Ombudsman Reinier van Zutphen weten te strikken. Deze hield een inspirerend verhaal. De dag werd afgesloten met een groepsfoto die prompt in het nieuws kwam met een pakkend verhaal. Voor die eer heb ik maar even bedankt.

Maatschappelijke partners, er is winst te behalen, elkaar meer opzoeken, complex werkveld, bla bla bla…

Waarom? Omdat deze bijeenkomst met interessante sprekers en veel woorden verdoezelde dat de gemeente Sittard-Geleen een mager armoedebeleid heeft. Dat werd ook wel duidelijk toen later tijdens de bijeenkomst – de Nationale Ombudsman was helaas al weg – de naast mij zittende wethouder Bühler niet erg gecharmeerd leek van kritische vragen over de inkomensgrenzen die de gemeente hanteert voor bijzondere bijstand en de energietoeslag. Daarbij doet de gemeente alsof het om landelijke regels gaat waar men zich aan moet houden, maar het is hier toch echt de gemeenteraad (en het College) die aan zet is en deze keuzes maakt.

Burgers moeten hun gemeenteraadslid eens bellen en zorgen dat de inkomensgrenzen voor gemeentelijke regelingen verruimd worden !

Dus als tegenwicht voor al die bla bla bla en de “wij doen het gezellig samen“-foto twee trieste voorbeelden:

  • mensen met een Wajong-uitkering – een sociaal minimum-uitkering voor jonggehandicapten – krijgen in Sittard-Geleen geen extraatje (de zgn. individuele inkomenstoeslag). Hun inkomen is iets meer dan een tientje te hoog en de grens ligt bij 102% van het sociaal minimum. Zij missen daardoor vele honderden euro’s per jaar:



  • de grens voor de energietoeslag ligt in Sittard-Geleen voor een gezin op maar € 1.794,40 (ter vergelijking: in Venlo ligt deze op € 2.242,99 netto voor een gezin) waardoor bijvoorbeeld ouderen met een aanvullend pensioentje buiten de boot vallen. Dat is dus een keuze!

Dus altijd even nadenken voor dat je ongewild in een reclamespot terecht komt van een gemeente.

De tweedeling blijft…

De afgelopen periode is er veel gezegd over de tweedeling in de maatschappij die bijvoorbeeld zou ontstaan tussen wel en niet gevaccineerden, mensen die wel en niet konden deelnemen aan het sociale leven.

Ik ben erg benieuwd hoe tegen de na maart 2022 blijvende tweedeling wordt aangekeken waar het gaat om mensen die wel en niet zelftesten kunnen betalen.

NOS berichtte:

Minister Kuipers van Volksgezondheid is niet van plan om zelftesten voor iedereen gratis te maken, zoals het Outbreak Management Team (OMT) had geadviseerd. Het kabinet vindt dat er al op heel veel plekken gratis zelftesten beschikbaar zijn, schrijft de minister aan de Tweede Kamer. Zo zijn er in het onderwijs bijna 82 miljoen testen verspreid en kunnen gemeenten zelftesten aanvragen voor mensen met een laag inkomen. In totaal stelt het kabinet daar tot 1 mei 10 miljoen zelftesten voor beschikbaar.

“Het kabinet acht het daarom niet opportuun, proportioneel en doelmatig om kosteloos zelftesten te verstrekken aan alle Nederlanders”, schrijft Kuipers. Het OMT had aangeraden zelftesten voor iedereen gratis te maken, zodat het testen bij de GGD kan stoppen.

Interessant is de volgende passage uit de persconferentie (bron: NRC):

Het wordt een moeilijke tijd voor hen”, erkent Kuipers. Er lopen nu zo veel besmettelijke mensen rond dat de kans voor kwetsbaren groot is om besmet te raken. Zij moeten zichzelf beschermen, met mondkapjes, door afstand te houden en drukke plekken te vermijden. Kuipers hoopt ook dat de omgeving daarbij helpt. „Wees extra voorzichtig als je naar een kwetsbaar persoon gaat. Doe een zelftest.”

Contact houden met kwetsbare familieleden of vrienden is er blijkbaar alleen voor mensen die zich het regelmatig betalen van zelftesten kunnen veroorloven.

Hoezo einde aan de tweedeling ?

Het Beleidsplan armoede en schulden van de gemeente Sittard-Geleen…

In december buigt de gemeenteraad zich over het Beleidsplan Armoede en Schulden 2022-2026. Het 40 pagina’s tellende rapport bevat veel goede bedoelingen, ambtelijk jargon en ziet armoede vooral als een probleem van een individuele burger dat opgelost moet (en kan) worden.

De Toeslagen-affaire heeft echter laten zien dat armoede zijn oorzaak ook – en misschien wel vooral – vindt in het structureel benaderen van burgers als potentiële fraudeurs en profiteurs. Armoede-beleid begint dan ook met het veranderen van die benadering. 

Een rechter van de Centrale Raad van Beroep – de hoogste rechter in bijstandszaken-   hield de gemeente Sittard-Geleen dit al eens zeer uitdrukkelijk voor tijdens de behandeling van een bijstandszaak:

Doorgaan met het lezen van “Het Beleidsplan armoede en schulden van de gemeente Sittard-Geleen…”

De gevaren van het digitaliseren van aanvragen…

Het klinkt mooi en het leek ook zo handig tijdens het begin van de Corona-crisis waarbij iedereen – nou ja, behalve dan de uitzendkrachten in de fabriek, zzp’er-pakketbezorgers, vakkenvullers en al die andere slecht betaalde werknemers zonder goede rechtspositie – thuis moest gaan werken: het van thuis uit digitaal aanvragen van uitkeringen en voorzieningen.

Goed dat het lukte om zo diverse ondersteunende regelingen in de lucht te houden. Het heeft nu de weg vrijgemaakt voor het verder digitaliseren van de sociale zekerheid: https://www.schulinck.nl/…/ziet-u-de-kansen-voor…

Echter, met het in een keurslijf persen van een aanvraag worden aanvragen onmogelijk die net buiten de invulvakjes vallen of waarbij de overheid juist een groep burgers bij voorbaat wil uitsluiten. En dat betekent: geen aanvraag, geen voor de overheid geldende beslistermijn en geen beslissing die de mogelijkheid van het maken van bezwaar geeft.

met het voorschrijven hoe een aanvraag eruit moet zien, worden aanvragen die buiten de invulvakjes vallen of onwenselijk worden geacht bij voorbaat onmogelijk gemaakt

Het is een ontwikkeling die al eerder werd ingezet en waarbij de burger verplicht wordt een specifiek aanvraagformulier te gebruiken (zie art. 4:4 Algemene wet bestuursrecht). De gemeente Sittard-Geleen / Vidar doet dat bijvoorbeeld bij bijzondere bijstand. Dat aanvraag-formulier moet eerst aangevraagd worden. Daarmee ontstaat er een nieuwe fase bij het aanvragen van voorziening waarbij de burger niet kan terugvallen op beschermende regels. Die regels gelden namelijk pas vanaf het moment dat er een aanvraag ligt en die fase wordt dus vooruitgeschoven door het eerst verplicht aanvragen van een aanvraag-formulier. Volgt u het nog ?

Doorgaan met het lezen van “De gevaren van het digitaliseren van aanvragen…”

Leuker kunnen we het zeker niet maken…

bron: brief Belastingdienst mei 2021

Terwijl sommige politici helemaal mee-regeer-geil zijn geworden na de liefdesverklaring van Mark Rutte aan een nieuwe bestuurscultuur en tegelijkertijd daarmee zijn totale onkunde waar het gaat als het instituut van de Nationale Ombudsman etaleerde, was er voor de normale burger op wie de premier zijn liefdespijlen toch (ook) had gericht, weinig te genieten.

Na het SyRI-systeem volgden twee nieuwe staaltjes van surveillance (vgl. https://www.amnesty.nl/encyclopedie/surveillance-en-mensenrechten) om de niet te vertrouwen burger achterna te zitten: nep-accounts en het systeem Fraude Signalering Voorziening (FSV).

Doorgaan met het lezen van “Leuker kunnen we het zeker niet maken…”

Rechter zonder hond…

Je vraagt je af hoe zo’n telefoongesprek tussen de landsadvocaat en de griffie van het Gerechtshof gaat.|

Ja, hier met mij. Sonja is gek geworden.
– Sonja …?
– Je weet wel, Sonja van de Rechtbank. Sonja zonder hond. Die wordt gek thuis en nu wil ze van de avondklok af. Ferd was laaiend en niet op anderhalve meter kan ik je zeggen.
– Ik ga kijken wat we gaan doen. Maak je niet druk. Nederland begrijpt toch niet hoe dit werkt, al zenden we het live uit. Hahaha, zie je later vanmiddag met de stukken.


Nee, natuurlijk ging het gesprek niet zo. Maar toch, het zou wel interessant zijn om te weten wat er nu precies gebeurd is op die ochtend toen het vonnis van de kort geding rechter over de avondklok als een bom insloeg. Advocaat Spong verwoordde bij Jinek terecht het ongemak.

“Alsof de Staat op een knop kan drukken en drie uur later is er een spoedappèl. Voor een burger kan dat weken duren.”

Inderdaad, de burger kan niet gewoon naar binnenwandelen met Jaap van Dissel aan de hand – wat doet een infectioloog in een puur juridisch schorsingsincident ? – en zeggen dat-ie meteen een kort geding wil hebben omdat-ie uit zijn huis wordt gezet of geen inkomen heeft.

Er volgde dus een kort geding om voorlopig de werking van de uitspraak van de Haagse rechtbank onderuit te halen. Natuurlijk probeerde Viruswaarheid de procedure over de klok van 21:00 uur te tillen om daarmee maximaal van de uitkomst te kunnen profiteren – de geest was dan misschien uit de fles – maar iedereen die ernaar keek en het een beetje begreep wist dat dat nooit zou gaan lukken. Het was tenenkrommend om te zien – zie ook het Parool – dat een rechter dreigde met het door de beveiliging fysiek buiten zetten van Viruswaarheid; een procespartij die in eerste instantie blijkbaar een voldoende doortimmert verhaal had gehouden. Een wraking was blijkbaar het enige middel om in de rechtszaal te blijven; en natuurlijk ook om 21:00 uur te halen.


Maar de wraking werd op tijd afgehandeld – hopelijk hadden ze bij Viruswaarheid de avondklok-verklaring bij zich – en daarvoor hoefde Ferd Grapperhaus en Rutte niet eens aan het Nederlandse volk uit te leggen hoe het nu precies zat met die uitspraak van rechter Sonja Hoekstra-van Vliet en liet men iedereen bewust in de waan dat, oei, oei, iedereen opeens na 21:00 uur de straat op kon om te gaan feesten.

Doorgaan met het lezen van “Rechter zonder hond…”

TONK…

Er komt weer een regeling die financiële problemen door Corona probeert de ondervangen: de TONK (Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten).

Het is een vorm van bijzondere bijstand als een soort laatste vangnet, bijvoorbeeld om mensen te helpen die hun huur/hypotheek of gas/water/licht niet meer kunnen betalen. Het gaat om het dekken van werkelijke kosten en is dus geen algemene inkomensondersteuning.

Divosa heeft een beknopte, leesbare toelichting geschreven over de achtergrond en bedoeling van de regeling.

Enkele opmerkingen over de regeling en ik verwijs ook naar de site van ZZP Nederland.

Van belang is het bijzondere bijstand vangnet-karakter (zie onder 3.1) en het feit dat het recht op andere Corona-regelingen (TOZO, TVL, NOW) het verstrekken van deze ondersteuning niet in de weg staat (zie onder 3.2). Dat is ook logisch, omdat het niet gaat om inkomenssteun maar om het dekken van werkelijke lasten. De TONK lijkt helaas voor mensen in de grensstreek en studenten onder de 27 jaar wederom uit de draaien op een “computer says no” (zie onder 3.1 met de verwijzing naar het territorialiteitsbeginsel en art. 13 PW).

Het is verder met deze handreiking duidelijk dat het karakter van bijzondere bijstand ook meteen betekent dat gemeenten heel veel ruimte hebben gekregen voor het formuleren van eigen beleid (zie 4.1) en controle . Dat kan gaan om het stellen van inkomensgrenzen en/of (in) welke (mate) kosten gedekt zullen worden. Dat uit zich verder in een toets op verantwoordelijk gedrag (zie onder 6) en het verstrekken van geld in de vorm van een lening in plaats van om niet (wat eigenlijk de hoofdregel is).

Er is een hardheidsclausule opgenomen (zie onder 4.5) en wellicht dat in specifieke situaties redding kan brengen.

Naarmate de lockdown langer duurt en het betalen van vaste lasten een steeds groter probleem wordt, zal enige kennis van deze regeling belangrijk zijn.

Aanvragen kunnen binnenkort worden indiend en zullen waarschijnlijk (met terugwerkende kracht) zien op de periode vanaf 1 januari 2021 tot 1 juli 2021.

(c) dolf gregoire 2021.2

Bijna iedereen trekt conclusies uit de Toeslagenaffaire…

Ongelooflijk hoe de hoogste baas van De Rechtspraak in zijn Nieuwsjaarstoespraak (https://youtu.be/rU3IBmHQs7ode) de Toeslagenaffaire schaamteloos gebruikt om te pleiten voor actie van kabinet en wetgever om hem meer geld te geven.

Het toverwoord daarbij is ‘betekenisvol contact‘ waarmee het bruggetje gemaakt wordt naar de tjonge tjonge moeilijke omstandigheden waarin men moest werken in Corona-tijd. Het woord reflectie valt, maar waar die reflectie uit zou moeten bestaan wordt niet duidelijk. Je zou verwachten dat de conclusies van de Cie van Dam en als je zo op je falie hebt gekregen, leiden tot een visie over hoe het anders kan en anders moet. De Toeslagenaffaire is niet een kwestie van te weinig rechters, Zoom-zittingen, communicatie door spatschermen of IT-problemen.

Doorgaan met het lezen van “Bijna iedereen trekt conclusies uit de Toeslagenaffaire…”