Mensen met schulden hebben het niet altijd gemakkelijk. Dat zij in conflict komen met overheidsinstanties is niet zo gek. Dat kan zijn voor (vermeende) fraude, een afgewezen WW-uitkering of een Toeslagen-affaire bij de Belastingdienst.
Als de burger wint en er dus een onjuiste beslissing is genomen door de overheid, dan heeft de burger op grond van de wet recht op een vergoeding voor het inschakelen van juridische hulp via een advocaat of andere professionele rechtshulpverlener.
Klinkt logisch omdat wie gelijk heeft, niet op de blaren hoeft te zitten. Zeker als je toch al in de schulden-penarie zit.
De Centrale Raad van Beroep te Utrecht is de hoogste rechter op het gebied van de sociale zekerheid (uitkeringen, WMO, pensioen enz). Deze Centrale Raad van Beroep heeft nu geoordeeld dat als iemand met schulden de procedure wint, de verliezende instantie (zoals het UWV of de SVB) die vergoeding niét hoeft te betalen, maar mag aftrekken van de openstaande schuld. Dat heet verrekenen. De burger die dus gewonnen heeft, krijgt niets.
Bij het UWV en SVB zullen de champagnekurken geknald hebben. Van het zorgvuldig beoordelen van iemand financiële draagkracht en inhouden van een passend bedrag per maand op een uitkering, naar meteen in één keer vele honderden euro’s zonder enige controle incasseren.
En hoe meer je als UWV, SVB en gemeenten verliest, hoe meer geld je binnenharkt. Slecht werk leveren en daarvoor beter betaald worden, dat is nog eens een verdienmodel.
De burger en de raadsman of -vrouw die de burger heeft bijgestaan, kan fluiten naar een passende vergoeding. De onrechtmatig handelende overheid gaat voor, volgens de hoogste rechter op het gebied van sociale zekerheid. Met de Algemene wet bestuursrecht in de hand – ooit bedoeld om de burger te beschermen tegen de overheid – wordt wat er nog over is van sociale rechtshulp, de doodsteek toegediend.
Advocaten en rechtshulpverleners zullen na dit oordeel wel gek zijn om mensen met schulden te gaan helpen, want ze krijgen ook bij een gewonnen procedure niets voor hun werk.
De redenering in Utrecht is blijkbaar, eenmaal een boef – waardoor je een schuld hebt aan het UWV, de SVB of de gemeente – altijd een boef. Maar de mogelijkheid om de vergoeding voor het betalen van de advocaat/gemachtigde in te houden en te verrekenen met een oude schuld, geldt dus ook als je bijvoorbeeld in het verleden te veel WW hebt gehad door een administratieve fout en nu, 4 jaar later, probeert om een uitkering te krijgen omdat je door Corona ziek bent geworden.
Dit betekent de facto dus het einde van rechtshulp aan mensen met schulden.
Het opkomen tegen inbreuken op de de rechtstaat in de rest van de wereld – Nederlandse rechters deden mee aan protesten tegen de situatie in Polen – is leuk, maar nu zal de rest van de wereld zich moeten richten op de Utrechtse rechters.
Wat Teeven al eerder lukte in het strafrecht door de vergoedingen aan strafrecht-advocaten af te knijpen, doen de Utrechtse rechters nu voor wie met schulden, aanspraak wil maken op een uitkering, een WMO-voorziening, een AOW-pensioen of bijzondere ziektekosten.
Voor wie nog iets beter wil begrijpen hoe het werkt, verwijs ik naar mijn artikel Verliezen, het nieuwe verdienmodel van de gemeente Stein…
(c) dolf gregoire 2020.9
DG | arbeidsrecht & sociale zekerheid 