update 30 april: lees ook de opvallende beperking van de regeling voor grensoverschrijdende situaties en de uitbreiding voor AOW’ers op https://www.rijksoverheid.nl/ministeries/ministerie-van-sociale-zaken-en-werkgelegenheid/nieuws/2020/04/24/grenswerkers-en-aow%E2%80%99ers-toegevoegd-aan-tozo-regeling. Deze komt voort uit het territorialiteitsbeginsel uit de bijstandswetgeving en dat beginsel was al eerder een keer aangehaald. De vraag is of ondernemers die kredieten krijgen dan wel nog in aanmerking komen voor ondersteuning via zgn. scoiale bijstand in hun woonland.
update 21 april: de officiele tekst van de Tozo-regeling staat in de Staatscourant, dus nu kunnen besluiten genomen worden.
In dit stuk ga ik in op aanvraag-problemen in de Tozo en TOGS, twee regelingen om ondernemers te steunen in de Corona-crisis. De aanvragen hiervoor gaan digitaal. Daarin schuilt een probleem, want als je stuit op een – computer says no – in de aanvraag-procedure zou je ten onrechte achter het net kunnen vissen met alle gevolgen van dien. Voorkom blokkade bij de Tozo / TOGS, en regel het eventueel zelf per aangetekende brief of per fax !
update 14 mei: Goed om dit probleem geïllustreerd te zien op de site van de gemeente Maastricht die aanvragers waarschuwt voor het vastlopen in het traject:
update 21 april: Art. 3 van de Tozo schrijft niet het gebruik van een formulier voor (zoals dat via art. 4:4 Awb kan worden voorgeschreven). Aanvragen per brief / fax kan dus.
update 20 april: ook de zgn. Handreiking Tozo zoals Stimulanz die voor gemeenten heeft ontwikkeld maakt het schriftelijk indienen van een aavraag mogelijk: Het modelformulier dient als voorbeeld als u aanvragen per post of per mail wil innemen. Het heeft echter de voorkeur, ook in verband met een efficiënt werkproces, de aanvragen digitaal binnen te laten komen.
stuur een brief of – nog ouderwetser – stuur een fax
Er zijn op dit moment verschillende regelingen om ondernemers en zzp’ers te ondersteunen. Daarbij moet bedacht worden dat dit nog niet allemaal geformaliseerd is in wettelijke regelingen. Dat betekent dat nog steeds niet duidelijk is voor welke situaties en/of voor wie de regelingen bedoeld zijn.
er staat nog niks vast:
in het buitenland wonende ondernemers kregen niks, en toen toch weer wel…
Een goed voorbeeld is de Tozo-regeling. Aanvankelijk werd heel uitdrukkelijk gesteld dat ondernemers in de grensstreek daarvoor niet in aanmerking kwamen als zij in het buitenland woonden, maar hun bedrijf in Nederland hadden. VNG / Stimulanz stelden op 2 april heel uitdrukkelijk dat wie in het buitenland woonde, vanwege de systematiek van de bijstandswet niet in aanmerking kwam voor de Tozo-regeling. Hetzelfde stelde gemeente-adviseur Schulinck op haar site.
De website van de rijksoverheid (print 14 april 2020) stelt het wonen in Nederland nog steeds als voorwaarde:
De gemeente Heerlen verwees op dinsdag 14 april om 20:00 op haar website deze ondernemers nog naar hun woongemeente in Duitsland / België:
bron: https://www.heerlen.nl/vac-importcatalogus-sdu/ik-woon-in-het-buitenland-en-heb-een-eigen-bedrijf-in-heerlen,-kan-ik-een-tegemoetkoming-krijgen-van-de-nederlandse-overheid-tozo.html, 14 april 20:00 uur
Een paar weken na de start van de Tozo is het allemaal anders en komen grensoverschrijdende situaties toch in aanmerking voor Tozo-steun:
Op basis van het in de Participatiewet geregelde territorialiteitsbeginsel, en analoog aan het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004, was het aanvankelijk de bedoeling om alleen de mogelijkheid tot bijstand te bieden voor de zelfstandige die in Nederland woont en zijn bedrijf of zelfstandig beroep in Nederland uitoefent. Om te voorkomen dat in grenssituaties de zelfstandige tussen wal en schip terechtkomt, zal erin voorzien gaan worden dat de zelfstandige die in Nederland woont en buiten Nederland zijn bedrijf heeft c.q. zijn zelfstandig beroep uitoefent, aanspraak kan maken op bijstand voor levensonderhoud en andersom (wonen buiten Nederland maar bedrijf/beroep in Nederland) aanspraak kan maken op bijstand voor bedrijfskapitaal. Op deze manier wordt ervoor gezorgd dat zelfstandig ondernemers die in Nederland woonachtig zijn, óf hun bedrijf in Nederland hebben gevestigd, op goede wijze ondersteund kunnen worden, wat bijdraagt aan de doelstelling van de Tozo. Dit zal nader worden uitgewerkt in een ministeriële regeling. De ‘reguliere’ uitvoering van de Tozo wordt verzorgd door gemeenten. Met hen zal ik bespreken op welke wijze de uitvoering van de Tozo in grenssituaties op de beste wijze vorm kan worden gegeven.
Het advies is daarom dat als – en dat lijkt in elk geval vast te staan en ook moreel juist – er sprake is van een inkomen onder het sociaal minimum als gevolg van de Corona-crisis, er een aanvraag kan worden gedaan:
In het kader van de Tozo is niet omzetverlies een criterium, maar een financieel probleem bij de zelfstandige als gevolg van coronacrisis. De zelfstandige van wie het inkomen als gevolg van de coronacrisis is gedaald tot onder het sociaal minimum kan een beroep doen op bijstand voor levensonderhoud.
Als u vastloopt in het digitale aanvraag-systeem, laat u dan niet ontmoedigen en dien dan gewoon op papier (wel natuurlijk per aangetekend post) of per fax – een mail lijkt me juridisch niet verstandig – een aanvraag in, waarin u aangeeft waarom u in de problemen komt door de Corona-crisis, geef alle noodzakelijk gegevens en
onderteken (samen met uw partner) de brief. Gebruik of volg voor de aan te leveren gegevens het model-aanvraagformulier op de VNG-site.
Het is best mogelijk dat u een afwijzing krijgt, maar dat kregen mensen die in Duitsland woonden met een bedrijf in Nederland, dus eerst ook.
U moet er dus vooral voor zorgen dat u een aanvraag indient, want zonder een aanvraag kunt u niet meeliften in mogelijke wijzigingen in de doelgroep en/of voorwaarden. Als u vindt dat een afwijzing inmiddels achterhaald is door een wijziging van de standpunten en/of als uw situatie naar de geest van de regeling wel in aanmerking zou moeten komen voor financiële steun, kunt u bezwaar aantekenen. Als u niets aanvraagt, kunt u ook niets afdwingen !
advies: laat u nooit telefonisch afschepen of verleiden om de aanvraag in te trekken, maar vraag altijd een schriftelijk besluit
Als u geen last heeft is het aanvragen van steun niet nodig en niet correct, maar pas op met het te lang wachten. De regeling is maar tijdelijk en voorkom dat u zo lang wacht met aanvragen (en dus krijgen van geld), dat u alsnog failliet gaat. De regeling werkt met terugwerkende kracht vanaf 1 maart en is aan te vragen tot 31 mei 2020. De oproep van o.a. ZZP-Nederland om met verstand een beroep te doen op de regeling is juist en begrijpelijk, maar wacht ook niet te lang !
Wie zou kunnen denken aan het toch aanvragen van de Tozo-regeling, en die (nu nog) lijken/leken te zijn uitgesloten ?
- ondernemers die hun bedrijf op hun woonadres hebben (denk aan de kappers, die werken vanuit hun verbouwde garage; zie echter hierover inmiddels de update bij ZZP-Nederland. Achterliggende gedachte is dat er sprake moet zijn van zekere omvang van de activiteiten.
update 27 april: Voor de grensoverschrijdende situaties zie de toelichting bij art. 17 Tozo:Artikel 17. Uitbreiding kring van rechthebbenden
Deze grondslag maakt het mogelijk om de kring van rechthebbenden van dit besluit uit te breiden. Deze grondslag kan bijvoorbeeld worden gebruikt om zelfstandigen toe te voegen die hun bedrijf of zelfstandig beroep in Nederland hebben, maar in een andere EU-lidstaat wonen en visa versa. Verder is op dit moment niet zuiver te overzien of er andere groepen zelfstandigen zijn die voor de regeling in aanmerking moeten kunnen komen. Afhankelijk van de (politieke) omstandigheden in aanloop naar en na publicatie van dit besluit kunnen ertoe leiden dat de doelgroep van het besluit moet worden uitgebreid. Als dat het geval is moet de uitbreiding met grote spoed vastgesteld kunnen worden. De mogelijkheid om dit bij ministeriële regeling te kunnen doen zorgt ervoor dat de uitbreiding snel geformaliseerd kan worden. Uiteraard moeten de grenzen van artikel 78f van de Participatiewet in ogenschouw worden genomen.
- student-ondernemers vanwege de uitsluitingsrond van art 13 lid 2 sub c PW, waar ik op gewezen heb op mijn Facebookpagina.
Eenzelfde probleem speelt bij de Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren COVID-19 ( TOGS). Dit is het noodloket om € 4000,00 te krijgen, bedoeld voor een specifieke groep ondernemers. Hier zit de bottleneck in de lijst met aangewezen beroepen (de lijst met dwingend lijkende zgn. SBI-codes van de Kamer van Koophandel).
tip: hou wijzigingen in de SBI-codes voor de TOGS in de gaten
Op de site van ZZP-Nederland staat een inmiddels bijgewerkte lijst van SBI-codes, waardoor (per 15 april ?) de doelgroep wijzigt.
Verder zijn er problemen rond SBI-codes die niet aansluiten bij de feitelijke activiteit of over nevenactiviteiten die niet vallen onder de lijst van SBI-codes, maar wel voor de grootste omzet zorgden en nu wegvallen.
Staatssecretaris van Ark heeft de mogelijkheid om niet-digitaal aan te vragen opengelaten (zie https://www.rijksoverheid.nl/binaries/rijksoverheid/documenten/kamerstukken/2020/04/10/tk-pdv-52676-antwoorden-kamervragen-tozo/tk-pdv-52676-antwoorden-kamervragen-tozo.pdf) :
De leden van de D66-fractie vragen of de aanvragen allemaal digitaal worden afgehandeld of dat in sommige gevallen toch een fysieke afspraak wordt gemaakt om de aanvraag af te ronden.
Samen met de VNG en Divosa adviseer ik gemeenten om de aanvragen zoveel mogelijk digitaal in te nemen omdat dat bijdraagt aan een efficiënt werkproces. Ik weet dat sommige gemeenten ervoor kiezen om een aanvraagformulier handmatig in te laten vullen door de ondernemer en via mail of post in te dienen. Het aangeboden modelaanvraagformulier, de handreiking Tozo en de modelbeschikkingen en –brieven zijn er allemaal op gericht dat de gemeente geen fysieke afspraak hoeft te maken met de ondernemer. Ik adviseer gemeenten om dit niet van ondernemers te vragen, aangezien het niet nodig is op basis van de regeling en het niet past bij de door het kabinet genomen maatregelen tegen het coronavirus.
Kortom bij twijfel over het wel of niet vallen onder de doelgroep van de regeling en/of omvang van financiële problemen door het Corona-virus, kan er een aanvraag worden gedaan op papier of per fax (zie hiervoor bij de Tozo-regeling).
Tips over grensgevallen van wel / niet vallend onder de Tozo / TOGS?
Stuur een mail: info@dolfgregoire.nl
Bedenk dat de Tozo-regeling een looptijd heeft van maximaal 3 maanden maar het is mogelijk om de schuiven met deze periode van 3 maanden:
Een aanvraag kan in de periode van 30 maart tot en met 31 mei 2020 worden ingediend voor maximaal 3 maanden. Een aanvraag voor een aanvullende uitkering voor levensonderhoud kan met terugwerkende kracht worden aangevraagd tot 1 maart 2020. Terugwerkende kracht is mogelijk voor alle aanvragen die zijn ingediend binnen de looptijd van de regeling (maart t/m mei 2020). Wordt niet met terugwerkende kracht aangevraagd, dan geldt de meldingsdatum als ingangsdatum, net als in de Participatiewet.
bron: https://www.divosa.nl/sites/default/files/onderwerp_bestanden/ handreiking_tijdelijke_overbruggingsregeling_zelfstandig_ondernemers_versie_1_02042020.pdf
Omdat het gaat om een aanvulling tot het sociaal minimum en er dus een aftrek voor inkomen plaatsvindt, is het van groot belang goed te bekijken in welke periode u de meeste last heeft. Zeker nu er blijkbaar gemeenten tegen de wens van het Kabinet inkomsten toerekenen naar de periode vanaf 1 maart 2020:
U kijkt enkel naar de verklaring over het inkomen in de periode van aanvraag en toekenning. Anders dan bij het Bbz hoeft u niet naar het totale jaarinkomen te kijken, alleen naar de 3 maanden waarin de bijstand is toegekend.
bron: https://www.divosa.nl/sites/default/files/onderwerp_bestanden/ handreiking_tijdelijke_overbruggingsregeling_zelfstandig_ondernemers_versie_1_02042020.pdf
Zzp’ers die door de coronacrisis inkomsten verliezen, kunnen voor de maanden maart, april en mei met terugwerkende kracht gebruikmaken van de bijstandsregeling Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers (Tozo). Hiermee kunnen zij hun inkomen aanvullen tot bijstandsniveau.
Een aantal gemeenten houdt bedragen die in maart zijn uitbetaald voor werk dat in februari is verricht, in op de Tozo-uitkering. Het gaat om zzp’ers die werken met betalingen via facturen.
(c) dolf gregoire 2020.4
DG | arbeidsrecht & sociale zekerheid 
2 reacties op ‘Tozo en TOGS: computer says no (incl. updates)…’